Η Ιστορία μας

Ζήνων ο Κιτεύς

Written by admin

Ο Ζήνων ο Κιτεύς καταγόταν από την πόλη Κίτιο της Κύπρου, απ` όπου πήρε και την προσωνυμία «Κιτιεύς». Σύμφωνα με τους μελετητές, ήταν σημιτικής καταγωγής, ενώ πατέρας του ήταν ο Μνασέας ή ο Δημέας

 Ο Διογένης Λαέρτιος είναι αυτός που στον «Βίο του Ζήνωνα» μας παραδίδει σημαντικές μαρτυρίες για την φοινικική και άρα, σημιτική καταγωγή του ιδρυτή της Στοάς.

 Σύμφωνα λοιπόν με τον αρχαίο συγγραφέα Διογένη Λαέρτιο (3ος αι. μ.Χ.), ο Ζήνων καταγόταν από το Κίτιο της Κύπρου, μια ελληνική πολίχνη όπου είχαν εγκατασταθεί Φοίνικες έποικοι, οι οποίοι ήταν «ένας σημιτικός λαός».

 Ο Ζήνων λοιπόν, παρά τα αρνητικά σχόλια, ουδέποτε αρνήθηκε την καταγωγή του. Μάλιστα ήταν υπερήφανος γι’ αυτήν. Κατάφερε να επιβάλλει στους Αθηναίους όχι μόνο την προσωπικότητά και την φιλοσοφική του σκέψη, αλλά και την καταγωγή του. Γι αυτό και όταν πέθανε, «η Αθήνα τον τίμησε με δημόσια  ταφή».

 Η σπουδαιότητα και η αξία του Ζήνωνος, του πρώτου από τους Έλληνες φιλοσόφους ο οποίος  τόλμησε να καθορίσει όχι απλώς το σκοπό και τον προορισμό του ανθρώπινου όντος αλλά και τη μέθοδο και τον τρόπο μέσω των οποίων θα το επετύγχανες αυτό, αποδεικνύεται από το ψηλό αριθμό μαθητών του από τη μια και από την άλλη από  το μεγάλο κύρος του στον Ελληνικό Κόσμο. Είχε κυρίως νεαρούς μαθητές, στους οποίους έδινε με τον τρόπο ζωής του το άριστο παράδειγμα της Αρετής.

 Ήταν έντιμος, ανιδιοτελής, ολιγαρκής και εγκρατής. Ιδρυτής και αρχηγός της  Στωικής Σχολής  των Ελλήνων φιλοσόφων.  Στωικισμός είναι η φιλοσοφία της σχολής που ίδρυσε και στέγασε στην Ποικίλη Στοά της Αγοράς των Αθηνών , περίπου το 300 π.Χ.

 Κατά τους στωικούς, η ανθρώπινη φύση είναι τμήμα της παγκόσμιας φύσης, η οποία καθοδηγείται και κυβερνάται από το συμπαντικό νόμο της Λογικής. Ο άνθρωπος, ως έλλογο ον συγγενεύει όχι μόνο με τα άλογα ζώα αλλά και με τους Θεούς και πέραν του ένστικτου, διαθέτει και ηθική αίσθηση. Κύριο ζητούμενο του βίου είναι συνεπώς το να ζει κάποιος σύμφωνα με τη φύση του, η οποία για τον άνθρωπο, μέσω της λογικότητάς του (στα λατινικά ratio), ωθεί προς την Αρετή, άρα το «κατά Φύσιν ζην» σημαίνει «κατ’ Αρετήν ζην». Η Αρετή είναι το μόνο αγαθό και μόνο από αυτήν εξαρτάται η ευημερία. Όλα τα υπόλοιπα πράγματα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στερούνται αξίας, είναι «αδιάφορα».

 Καθήκον του ανθρώπου είναι να θέσει τον εαυτό του σε αρμονία με το Σύμπαν, το οποίο, ως λογικό και αγαθό, του μεταφέρει τις ιδιότητές του. Με το να βλάπτει κανείς τους άλλους για το υποτιθέμενο ατομικό του συμφέρον, υπονομεύει στην ουσία την ίδια του τη φύση. Ο στωικός δεν αρνείται τον κόσμο των θνητών πραγμάτων, ούτε όμως και εξαρτάται από αυτόν, απλώς ζει ατάραχα μέσα του, ενώ σε αντίθεση προς την απόσυρση των επικουρείων, συμμετέχει σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής (λ.χ. πολιτική, οικογένεια, κ.λ.π.).

Κατά τους στωικούς, οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους μέσω της κοινής λογικής φύσης τους, η αγάπη και προσφορά για την πατρίδα είναι το πρώτο βήμα της αγάπης και της προσφοράς για τη μεγάλη πατρίδα όλων μας, την «κοσμόπολη» της ανθρωπότητας και του Σύμπαντος, (που κυβερνάται από αιώνιους και αμετάβλητους φυσικούς νόμους), ένας τεράστιος αριθμός πραγμάτων, που οι άνθρωποι αποδέχονται από ένστικτο, μπορεί να αποδειχθεί και με τη Λογική, ο συμμερισμός των άλογων συναισθημάτων δεν είναι επιθυμητός, το δίκαιο είναι θέμα όχι άποψης αλλά φύσης, ο βίος καθορίζεται από την Ειμαρμένη και φυσικά, η Μαντική ευσταθεί. Οι Θεοί εφορεύουν στην τάξη του Κόσμου και αποτελούν πληθύνσεις μίας αρχικής πολυώνυμης θείας οντότητας, «ζώου λογικού, τελείου και νοερού», που εισδύει παντού και παίρνει τα χαρακτηριστικά του κάθε στοιχείου, με το οποίο έρχεται σε επαφή. Νόμος όλων των πραγμάτων είναι η Ειμαρμένη, μία ταυτόχρονα φυσική και θεϊκή οργανωτική δύναμη του Κόσμου, που αποτελεί το Λόγο και τη νομοτέλεια του Παντός, δύναμη που διατηρεί και διατηρείται κυβερνώντας και περιλαμβάνοντας τα ενάντια.

 Έργα του φιλοσόφου αυτού δεν έχουν δυστυχώς διασωθεί, παρά μόνο σώζονται αποσπάσματα όπως: «η Πολιτεία», «η Λογική», «Περί παθών», «Περί του καθήκοντος», «Περί νόμου», «Περί ελληνικής παιδείας», «Πυθαγορικά» κ.ά.

  Μερικά από τα αποφθέγματα του:

 ΟΙ ΚΑΚΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΘΕΟΙ

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΡΕΠΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ

ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ ΠΑΡΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΑΜΦΙΕΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΘΕΩΡΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΝΑ ΚΡΥΒΟΥΝ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΑ

Η ΑΡΕΤΗ ΩΦΕΛΕΙ – Η ΚΑΚΙΑ ΒΛΑΠΤΕΙ

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΥΜΦΩΝΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

 Ο Στωικισμός, περνώντας από διάφορες φάσεις, παρέμεινε ακμαίος και ζωντανός επί τέσσερις αιώνες. Στο τέλος, με την εμφάνιση του Χριστιανισμού, απορροφήθηκε και ενσωματώθηκε σταδιακά σ΄ αυτόν.