Κοινωνικά Ψυχολογία

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΣΤΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Η πανδημία έχει σαφείς επιπτώσεις στην ψυχική υγεία ημών και των παιδιών μας. Η περίοδος αυτή επιτάσσει σθεναρά να διερευνήσουμε τί γίνεται σε ένα βαθύτερο ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο. Οι ενδείξεις των αριθμών της πανδημίας καταδεικνύουν την επαναξιολόγηση της διαχείρισης της.

Στην αρχή, τον Μάρτιο του 2020, τρομάξαμε με τη θέα των φέρετρων στην Ιταλία, κλειστήκαμε στο σπίτι μας, αδρανοποιήσαμε τον εαυτό μας και σεβαστήκαμε την απειλή του θανάτου με ένα επιθυμητό αποτέλεσμα μικρής επιδημιολογικής επιβάρυνσης. Όπως φαίνεται όμως, πλέον η ψυχολογία των ανθρώπων που μένουν σε καθεστώς εγκλεισμού δεν είναι βιώσιμη μετά από σχεδόν 14 μήνες.

Σημειώνεται αύξηση των αγχώδων διαταραχών σε ανθρώπους 20-45 ετών, εμφανίζεται περαιτέρω ευερεθιστότητα και αστάθεια στη διαχείριση των συναισθημάτων των εφήβων, τα παιδιά του Δημοτικούν αρνούνται να βγουν από το σπίτι έστω για μία ιδιωτική βόλτα, οι νέοι έχουν βυθιστεί στα κινητά τους, οι φοιτητές χάνουν την επαφή με το αντικείμενο σπουδών τους και οι υπόλοιποι νιώθουν μετέωροι σε ένα απρόβλετο μέλλον.

Πρέπει να ληφθεί υπόψιν η ψυχολογία του κόσμου. Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν μία βαθιά αβεβαιότητα, εμφανίζουν αύξηση στο βάρος του σώματός τους, η σωματική άσκηση γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, χάνουν τα εσωτερικά κρατήματα, τις άμυνες και τις ισορροπίες τους και γενικά διαρρηγνύουν εκείνες τις συμπεριφορές που επέτρεπαν να παίρνουν ανάσα από το άγχος της καθημερινότητας. Ανακύπτουν προβλήματα ανάμεσα στους συζύγους, ταράσσεται η προηγούμενη δυναμική στη σχέση τους και ίσως να χρειαστούν βοήθεια ειδικού.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες έχουν δυσχερέστερη απόδοση, αποβλακώνονται στα ψηφιακά μέσα και δεν διαχωρίζουν πια τί ειναι μελέτη και τί διασκέδαση μέσα απο μία οθόνη. Ένας έφηβος είπε χαρακτηριστικά: «Ζω κάθε μέρα την ίδια μέρα μπροστά σε ένα κουτί, η ζωή μου είναι ίδια, θέλω να ζήσω ξανά απο την αρχή.» Διαπιστώνεται ο φόβος πως στο τέλος θα χαθούν φιλίες, θα σωματοποιηθούν ψυχικές διαταραχές, θα παραμείνουμε στη συστολή και την καχυποψία να αγκαλιάζουμε ο ένας τον άλλον.

Η ελληνική οικογένεια πλήττεται από όλες τις μεριές καθώς από τη μία οι γονείς νιώθουν οικονομική ανασφάλεια ενώ από την άλλη, τα παιδιά δεν βλέπουν κάτι να βελτιώνεται ένθεν κακείθεν της ζωής τους.Η κοινωνικοποίηση είναι μία βαθιά ανάγκη του ανθρώπου και δεν μπορεί να λειτουργήσει εάν την απωλέσει μέσα από ένα καθεστώς φόβου. Είναι σαφές πως τα δεδομένα της αντιμετώπισης της πανδημίας έχουν αλλάξει καθώς οι άνθρωποι έχουν βαθύτερα ψυχολογικά αίτια στη συμπεριφορά τους, δεν αρνούνται πλέον την ιδέα της μετάδοσης ενός θανατηφόρου ιού, αρνούνται ωστόσο την καθίζηση της ζωής τους.

Ένας ευσυνείδητος ψυχολόγος δεν πρόκειται να αιτηθεί τον απόλυτο ευφησυχασμό όσο και εάν κρίνει απαραίτητο να ξαναβρούμε τον κοινωνικό μας εαυτό καθώς ενέχει κίνδυνος για τη ζωή και αυτή των άλλων γύρω μας. Θα μπορούσε όμως -ως ειδικός- να επισημάνει με πόσους τρόπους επηρεάζεται η ζωή όλων μας, να ενηρώσει τον κόσμο για όλα τα στρώματα ψυχοσωματικής και ψυχοσυναισθηματικής επίδρασης της πανδημίας καθώς και να καθησυχάσει τους ανθρώπους ότι η επιστροφή στην κανονικότητα δεν ειναι πλέον ένα άπιαστο όνειρο.

Οφείλουμε να φροντίζουμε αυτούς που αγαπούμε ξεκινώντας από τον ίδιο μας τον εαυτό.

Χριστίνα Μπογιατζη Παιδοψυχολόγος ΜΑ Λογοπαθολόγος-Ακοολόγος ΜΑ Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ